ارتودنسی متحرک
در این روش ارتودنسی از دستگاهها و پلاک های متحرک کمک گرفته می‌شود و حیندرمان با دستگاه متحرک، بیمار قادر خواهد بود خودش دستگاه را به راحتی هنگام غذا خوردن و یا مسواک زدن، خارج کرده و پس از انجام آنها مجددا در دهان جایگذاری نماید.در این روش بسته به میزانی که بیمار از دستگاه به طور مداوم استفاده کند، طول درمان متغیر خواهد بود. پس در نتیجه در ارتودنسی متحرک ، همکاری بیمار در طول دوره‌ی درمان ارتودنسی بسیار حائز اهمیت می‌باشد.این روش درمانی در اکثر مواقعی که نیاز به اصلاح جزئی در دهان و دندان وجود دارد، استفاده می‌شود. و همچنین باید گفت که این دستگاه تنها مختص به یک فک نمی‌باشد و برای هر دو فک طراحی شده است و قابل استفاده برای هر دو فک می‌باشد.
ارتودنسی متحرک به طور کلی برای دو دسته از درمان ها مورد استفاده قرار می گیرد:
- مرتب کردن دندانها
- هدایت رشد فک (ارتوپدی فک).
- مرتب کردن دندانها با ارتودنسی متحرک
به طور معمول مرتب کردن دندانها به کمک ارتودنسی متحرک نسبت به ارتودنسی ثابت کمتر دقیق بوده و بیشتر محدود به کودکان و نوجوانان است.
ارتوپدی فک با ارتودنسی متحرک
برای هدایت رشد فک در سنین رشد می توان از دستگاههای متحرک معینی کمک گرفت. ناهنجاری هایی نظیر جلو بودن فک پایین ، عقب بودن فک پایین ، انحراف فک و … به این روش قابل درمان خواهند بود.
مخاطبان ارتودنسی متحرک چه کسانی هستند؟
بیمار در پس اولین مراجعه به پزشک متخصص ارتودنسی مورد چکاپ قرار می‌گیرد و به طور کامل معاینه و مشاوره برای آن شخص صورت می‌گیرد. هم چنین باید بیان کرد که در همان جلسه با توجه به وضعیت فک و دندانها بهترین روش درمانی را به شما ارائه می‌شود. در همین رابطه باید یادآور شد که در اکثر مواقع ارتودنسی با استفاده از دستگاه متحرک، برای فک بالا کاربردی‌تر بوده و برای افراد با گروه سنی پایینتر موثر‌تر از دیگر گروه‌های سنی واقع می‌شود اما باید گفت که این روش برای افراد در همه‌ی سنین نیز امکان‌پذیر می‌باشد.
انواع وسایل ارتودنسی به روش ارتودنسی متحرک :
ارتودنسی نامرئی:
اگر بیماری مایل نباشد تا براکت های ارتودنسی در چهره ی او تغییری ایجاد کند، می‌تواند با پزشک خود مشورت کند و از این دستگاه برای روند درمانی خود استفاده کند. لازم به ذکر است که بدانید مدت طول دوره درمان با استفاده از این روش تا حدود ۱۵ ماه به طول می‌انجامد و می‌بایست پلاک جدید را هر دو هفته یکبار تعویض و از پزشک خود دریافت کنید. این پلاک برخلاف بریس ثابت به راحتی توسط بیمار قابل خارج شدن از دهان می‌باشد.
پلاک نگهدارنده:
این نوع پلاک می‌بایست بلافاصله بعد از درمان به وسیله‌ی پلاک ثابت استفاده شود تا از جا به جایی فک جلوگیری کند. در صورت عدم استفاده از این پلاک، دندانها به حالت اولیه باز خواهند گشت و درواقع عمل درمانی شما نتیجه و اثری نخواهد داشت.
هدگیر:
این دستگاه کمک شایانی به ناهنجاری‌های رشدی می‌رساند و با اعمال فشار به فک و دندان‌های بالا موقعیت و جایگاه مناسب دندانها را برای آنها مشخص می‌کند و آنها را به همان سمت سوق می‌دهد. اما اینکه بیمار تا چه مدت نیاز به استفاده از هدگیر را دارد، بسته به میزان مشکلات فک او می‌باشد و می‌بایست به صورت مداوم و مستمر از آن استفاده شود. مسئله‌ی قابل توجه این است که شما نسبت به استفاده از هدگیر هنگام ورزش کردن و غذا خوردن و مسواک زدن منع می‌باشید.
وسیع کننده کام :
این دستگاه فضای فک بالا را پهن و وسیع تر می‌نماید. شامل دو نیمه بوده که از قسمت میانی با پیچ به یکدیگر متصل شده‌اند. این پیچ در هر جلسه‌ی درمانی اندکی چرخانده می‌شود و همین امر سبب می‌شود تا دستگاه وسیع‌تر شده و در نهایت استخوان‌ها از یکدیگر دورتر شده و استخوان جدید فاصله را پر می‌کند. پس از دریافت نتیجه‌ی دلخواه این دستگاه در جای خود باقی می‌ماند تا استخوان فک در جای خود تثبیت شود. طول دوره‌ی استفاده از این دستگاه، با توجه به میزان انبساط استخوان فک بیمار، چیزی در حدود ۳ تا ۶ ماه می‌باشد.
فضا نگهدارنده متحرک :
از این دستگاه برای درمان ارتودنسی کودکان به خصوص هنگامی که دندان شیری کودک زودتر از موعد مقرر آن بیفتد، استفاده می‌شود. استفاده از این دستگاه موجب می‌شود تا دندان های شیری دیگر، در جهت فضای خالی که دندان شیری افتاده است، حرکت نکنند و به عبارتی این فضای خالی را برای دندان دائمی که قرار است رشد کند نگه می‌دارد.
مزایای ارتودنسی متحرک :
از مزایای این روش می‌توان به رعایت آسان بهداشت و قابلیت جابه جایی آن اشاره کرد که همین امر باعث می‌شود تا در این روش خطر ابتلا به بیماری‌های لثه اعم از عفونت و … به طرز چشمگیری کاهش یابد. از ارتودنسی متحرک برای اصلاح مشکلات جزئی فک و دندان می‌توان استفاده کرد.
طول دوره‌ی درمان به روش ارتودنسی متحرک :
مدت طول درمان به این روش طولانی تر از درمان به روش ارتودنسی ثابت می‌باشد. اما می‌توان اذعان داشت که حداقل زمان مورد نیاز برای درمان با استفاده از ارتودنسی متحرک، به مدت ۶ ماه می‌باشد و زمان دقیق آن به عواملی چون نوع ناهنجاری دهان و دندان و پیچیدگی درمانی بیمار وابسته است. اما علت استفاده از ارتودنسی متحرک به دنبال درمان با ارتودنسی ثابت به جهت این امر می‌باشد که دندانها در جای خود ثابت بمانند و این امر در مواردی جزئی استفاده می‌شود.
عوامل موثر در دستیابی به نتیجه مطلوب در ارتودنسی متحرک:
- جلسات درمانی پیوسته
- مراقبت ویژه از نظر بهداشت دهان و دندان
- استفاده پیوسته از دستگاه به جز در موارد خاص
نکات مراقبتی پلاک‌های متحرک :
- در هنگام ورزش می‌بایست دستگاه ارتودنسی متحرک را از دهان خارج کنید.
- دستگاه را با استفاده از آب داغ نشویید زیرا سبب ذوب پلاستیک آن می‌شود.
- در هنگام صرف غذا دستگاه ارتودنسی متحرک را از دهان خارج نمایید.
- با استفاده از محلول شستشو، هفته ای یکبار، دستگاه ارتودنسی را بشویید.
معایب ارتودنسی متحرک :
- تجهیزات ارتودنسی در اولین روزها یا هفته‌های شروع درمان مشکل‌ساز است و بیمار می‌بایست مرتبا از دستگاه ارتودنسی استفاده نماید.
- جابجایی دندانها در اثر ارتودنسی متحرک به صورت جزئی اتفاق می‌افتد.
- ارتودنسی متحرک برای حرکت دادن جداگانه چند دندان کارآمد نیست.
- ارتودنسی متحرک مشکلات گفتاری نیز به همراه خواهد داشت.
- تحمل کردن وسایل متحرک فک پایین دشوار است، به همین دلیل این وسایل معمولاً ساخته نمی‌شود.